پزشک آنلاین

داروی داکسی سایکلین چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف می شود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟ چه داروهایی را نباید به طور همزمان با داروی داکسی سایکلین مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم درباره‌ی این دارو، در مطلب پیش‌رو بررسی خواهد شد.

معرفی دارو و موارد مصرف

داروی داکسی سایکلین (doxycycline)، یک آنتی‌بیوتیک از نوع تتراسایکلین است که با باکتری‌های بدن مبارزه می‌کند. این دارو برای درمان بسیاری از عفونت‌های باکتریایی – اعم از آکنه، عفونت‌های مجاری ادراری، عفونت‌های روده، عفونت‌های چشم، سوزاک، کلامیدیا، پریودنتیت و غیره – استفاده می‌شود. داکسی سایکلین همچنین برای درمان لکه، برآمدگی‌های ناشی از برخورد با چیزی، و سایر موارد نیز به کار می‌رود. برخی از انواع داروی مورد نظر، برای درمان مالاریا، سیاه‌زخم و یا درمان عفونت‌هایی که توسط کنه‌ها، شپش‌ها و کرم‌های ریز معروف به میت، ایجاد شده است، استفاده می‌گردد. این دارو با نام برندهای زیر نیز به فروش می‌رسد:

Acticlate, Adoxa, Alodox, Avidoxy, Doryx, Mondoxyne NL, Monodox, Morgidox, Oracea, Oraxyl, Targadox, Vibramycin

 اطلاعات مهم درباره داکسی سایکلین

اگر نسبت به هر گونه آنتی‌بیوتیک های از نوع تتراسایکلین حساسیت دارید، نباید از داروی داکسی سایکلین استفاده نمائید.

کودکان کمتر از ۸ سال، فقط در شرایط حاد و وضعیت‌هایی که زندگیشان در خطر قرار دارد، می‌توانند این دارو را مصرف کنند. مصرف داروی مورد نظر می‌تواند باعث زرد شدن یا خاکستری شدن دائمی رنگ دندان ها در کودکان گردد.

مصرف داروی داکسی سایکلین در دوران بارداری، ممکن است منجر به ایجاد آسیب در جنین شود و یا بعدها باعث تغییر رنگ دائمی دندان‌های کودک شود.

نکات مهمی که قبل از مصرف داکسی سایکلین باید رعایت کرد

اگر نسبت به داکسی سایکلین یا هر گونه آنتی‌بیوتیک های از نوع تتراسایکلین (از جمله: دمیکلوسایکلین، مینوسایکلین، تتراسایکلین یا تایگوسایکلین) حساسیت دارید، نباید از داروی مورد نظر استفاده نمائید.

برای اطمینان از اینکه مصرف داروی مورد نظر برای شما خطراتی را در پی ندارد، اگر تا کنون موارد زیر را داشته‌اید، به دکتر خود اطلاع دهید:

• بیماری کبدی؛
• بیماری کلیوی؛
• آسم یا حساسیت به سولفیت‌ها؛
• افزایش فشار درون جمجمه‌ی سرتان؛
• اگر همچنین از داروهای ایزوترتینوئین، داروهای تشنج، یا داروهای رقیق کننده‌ی خون مثل وارفارین استفاده می‌نمائید؛

در صورتی که از داروی داکسی سایکلین برای درمان سوزاک استفاده می‌کنید، ممکن است دکتر شما آزمایشاتی را برای اطمینان از اینکه به بیماری سیفلیس، یا سایر بیماری‌های واگیردارِ مقاربتی نیز دچار نیستید، برایتان تجویز کند.

مصرف در دوران بارداری

مصرف این دارو در دوران بارداری، ممکن است بر روی دندان‌ها و رشد استخوان‌های نوزاد (در آینده) تاثیر بگذارد. مصرف داکسی سایکلین در نیمه‌ی دوم بارداری، می‌تواند باعث ایجاد تغییر رنگ‌ دائمی دندان‌های کودک در آینده شود. اگر در دوره مصرف این دارو باردار هستید و یا باردار شدید، به دکتر خود اطلاع دهید.

مصرف داروی مورد نظر، باعث کاهش تاثیر قرص‌های ضدبارداری می‌شود. در مورد نحوه‌ی استفاده از سایر روش‌های پیشگیرنده‌ی بارداری (استفاده از کاندوم، دیافراگم و غیره) از دکتر خود سوال کنید.

مصرف در دوران شیردهی

داروی داکسی سایکلین می‌تواند در شری مادر نفوذ پیدا کرده و رشد دندان ها و استخوان های نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد. در دوره‌ای که از این دارو استفاده می‌کنید، اقدام به شیردهی نکنید.

مصرف این دارو در کودکان

کودکان نباید از داروی داکسی سایکلین استفاده نمایند. زیرا این دارو می‌تواند باعث زرد یا خاکستری شدن رنگ دندان‌ها به صورت دائمی در کودکان زیر ۸ سال گردد.

کودکان فقط و فقط در شرایط حاد و وضعیت‌هایی که زندگیشان در خطر قرار دارد - مثلاً هنگام ابتلا به سیاه‌زخم و یا نوعی از تب شدید- می‌توانند این دارو را مصرف کنند. زیرا تنها در این شرایط است که حفظ زندگی کودک، اهمیت بیشتری نسبت به اختلال در رشد دندان های او دارد.

نحوه مصرف

داکسی سایکلین را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید.

دارو را به همراه یک لیوان آب کامل، مصرف کنید. در دوره مصرف این دارو، به میزان فراوان مایعات بنوشید.

بیشترِ برندهای داروی داکسی سایکلین را می‌توانید به همراه غذا یا شیر مصرف کنید اگر باعث ناراحتی معده‌ی شما می‌شوند. انواع مختلف برندهای این دارو، دستورالعمل های متفاوتی در مورد مصرف به همراه غذا یا بدون آن دارند.

برندِ Oracea ی این دارو را با شکم خالی مصرف کنید؛ حداقل یک ساعت قبل از غذا و یا ۲ ساعت بعد از صرف غذا، آن را استفاده نمائید.

کپسول یا قرص این دارو را نجوید بلکه به تمامی آن را قورت دهید و بلافاصله بعد از آن، یک لیوان پر از آب بنوشید.

اگر از داروی داکسی سایکلین برای پیشگیری از مالاریا استفاده می‌کنید: یک یا دو روز قبل از وارد شدن به مکانی که مبتلا شدن به مالاریا در آن جا رایج است، شروع به مصرف این دارو کنید. در دوران اقامتتان در آن مکان، مصرف این دارو را هر روزه ادامه دهید و حداقل تا ۴ هفته بعد از خروج از محل، آن را همچنان مصرف کنید. از لباس های محافظ، قرص های دور کننده‌ی حشرات و پشه‌بند در اطراف رختخواب خودتان استفاده نمائید تا از نیش حشراتی که باعث ابتلای شما به مالاریا می‌شوند پیشگیری کنید.

داروی مورد نظر را در کل دوره‌ای که دکتر برای شما تجویز کرده، مصرف کنید. ممکن است قبل از اینکه عفونت به طور کامل از بدن شما پاک شود، علائم شما بهبود پیدا کنند. عدم مصرف این دارو همچنین ممکن است باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت های بعدی که نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها نیز مقاوم هستند، بشود. داروی داکسی سایکلین برای درمان عفونت‌های ویروسی مثل آنفولانزا و یا سرماخوردگی معمولی، به کار نمی‌رود.

اگر یک عمل جراحی در پیش دارید، قبل از آن به دکتر جراحتان اطلاع بدهید که در حال استفاده از این دارو می‌باشید.

دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما، نور و رطوبت قرار دهید.

داروی استفاده نشده‌ای را که تاریخ انقضایش رد شده است، دور بریزید. مصرف داکسی سایکلینِ انقضا شده، می‌تواند باعث آسیب به کلیه‌های شما گردد.

مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم

اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی،داکسی سایکلین را مصرف کنید. برای جبران دوزِ مصرفیِ از دست رفته، داروی اضافه مصرف نکنید.

چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید.

از انجام چه کارهایی در حین مصرف این دارو باید اجتناب کرد؟

از مکمل‌های آهن، مولتی ویتامین‌ها، مکمل های کلسیم، آنتی اسیدها یا مُلیّن ها (ضد یبوست) تا ۲ ساعت قبل و بعد از مصرف داکسی سایکلین استفاده نکنید.

از مصرف هر گونه آنتی‌بیوتیک دیگری به همراه مصرف داکسی سایکلین خودداری کنید؛ مگر اینکه دکتر برای شما تجویز کرده باشد.

از قرارگیری در معرض نور خورشید و یا برنزه کردن اجتناب نمائید. زیرا مصرف این دارو باعث می‌شود شما زودتر دچار آفتاب‌سوختگی بشوید. هنگامی که بیرون می‌روید، از لباس های مناسب و محافظ و همچنین ضد آفتاب (با SPF30 یا بالاتر) استفاده کنید.

مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک می‌تواند موجب اسهال شود که ممکن است نشانه‌ای از یک عفونت جدید باشد. اگر اسهال بسیار رقیق و یا اسهال خونی دارید، به دکتر مراجعه کنید. به طور خورسرانه از داروهای ضد اسهال استفاده نکنید؛ مگر اینکه دکتر به شما بگوید.

عوارض جانبی

اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو - در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید.

اگر موارد زیر را دارید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:

• دل درد شدید، اسهال بسیار رقیق یا اسهال خونی؛
• سوزش گلو، مشکلات در بلع؛
• درد در قفسه‌ی سینه، ضربان قلب غیر طبیعی، احساس تنگی نفس؛
• ادرار ناچیز و یا عدم ادرار؛
• تعداد کم گلبول های سفید در خون – علائم: تب، تورم غدد، درد بدن، علائم آنفولانزا، ضعف، رنگ پریدگی، به راحتی دچار کبودی یا خونریزی شدن؛
• فشار فزاینده در جمجمه – علائم: سردردهای شدید، وز وز گوش، سرگیجه، حالت تهوع، مشکلات دید، درد در سمت پشت چشم؛
• مشکلات کبدی – علائم: از دست دادن اشتها، درد در قسمت بالای شکم، خستگی، ادرار تیره رنگ، مدفوع به رنگ خاک رس، یرقان (زرد شدن پوست یا چشم ها)؛
• مشکلات پانکراس (لوزالمعده) – علائم: درد شدید در قسمت بالای شکم که تا ناحیه‌ی کمر امتداد بیابد، استفراغ کردن؛
• واکنش های پوستیِ شدید - علائم: تب، گلو درد، التهاب صورت یا زبان، سوزش چشمف درد پوست که به همراه جوش های قرمز یا ارغوانی رنگ باشد و به خصوص در ناحیه ی بالای بدن و صورت امتداد پیدا کند و باعث ایجاد تاول یا پوسته پوسته شدن در آن نواحی شود.

عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی داکسی سایکلین عبارت است از:

• حالت تهوع، استفراغ، معده درد؛
• اسهال خفیف؛
• خارش یا جوش های پوستی؛
• خارش واژن یا ترشحات از این ناحیه؛

البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید.

تاثیر داروهای دیگر بر داکسی سایکلین - تداخل های دارویی

بسیاری از دارو ها ممکن است با داکسی سایکلین تداخل داشته باشند. اعم از داروهای با نسخه و بدون نسخه، ویتامین ها و داروهای گیاهی.  در مورد هر دارویی که مصرف می‌کنید و یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، به دکتر اطلاع دهید.

منبع:مجله قرمز